Czyli o tym, kto może założyć sprawę o stwierdzenie nabycia spadku.
Śmierć kogoś bliskiego to nie tylko trudny moment, lecz często konieczność zajęcia się formalnościami i uregulowania spraw majątkowych.
Prawdopodobnie prędzej czy później w swoim życiu usłyszysz o postępowaniu w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku.
Postępowanie to toczy się przed sądem i ma na celu potwierdzenie, kto jest spadkobiercą po zmarłym. Jeśli jest kilku spadkobierców, sąd wskazuje również, w jakich częściach (udziałach) poszczególni spadkobiercy dziedziczą spadek. Postępowanie toczy się na wniosek, czyli aby sąd wszczął taką procedurę potrzebne jest złożenie odpowiedniego wniosku. Sąd wydaje postanowienie, w którym formalnie wskazuje, kto jest spadkobiercą po danej osobie. Jest to bardzo ważny dokument, ponieważ bez niego trudno jest cokolwiek zrobić z odziedziczonym majątkiem, na przykład sprzedać nieruchomość czy wypłacić pieniądze z konta zmarłego.
Kto może zainicjować taką sprawę? I od czego zacząć?
Czasami moi Klienci przychodzą z przekonaniem, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć jedynie spadkobierca.
Nic bardziej mylnego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa a konkretnie z art. 1025 § 1 k.c. wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć osoba mająca w tym interes.
Co to właściwie oznacza?
To znaczy, że wydanie przez sąd postanowienia może mieć wpływ na prawa lub sytuację osoby, która taki wniosek składa. Innymi słowy, brak postanowienia spadkowego stanowi dla określonej osoby lub podmiotu przeszkodę do realizacji jego praw.
Na przykład, jeśli sąd potwierdzi, że to Ty dziedziczysz, możesz przejąć dom, spłacić długi albo dochodzić zachowku. Jeśli nie jesteś spadkobiercą, ale pożyczyłeś zmarłemu pieniądze, możesz chcieć wiedzieć, kto teraz odpowiada za spłatę długu, aby zgłosić się do tej osoby po odzyskanie pieniędzy lub założyć sprawę sądową o zapłatę.
Katalog osób uprawnionych do złożenia wniosku
Nie istnieje zamknięty katalog osób czy podmiotów, które mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Przepis został tak sformułowany, aby można było w zależności od konkretnego przypadku i okoliczności danej sprawy, ocenić czy dana osoba ma interes w złożeniu takiego wniosku.
Przede wszystkim taki interes mają osoby, które uważają, że są spadkobiercami. Jeżeli zaś wniosek o stwierdzenie nabycia spadku składa jakikolwiek inny podmiot, to wówczas sąd będzie sprawdzał, czy w danej sytuacji ten podmiot ma interes, aby złożyć wniosek.
Do najważniejszych osób i podmiotów, które mogą złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należą:
- spadkobiercy ustawowi (np. dzieci, małżonek, rodzice),
- spadkobiercy testamentowi (wskazani w testamencie),
- spadkobiercy spadkobierców (np. dzieci zmarłego spadkobiercy),
- zapisobiercy i dalsi zapisobiercy,
- zapisobiercy windykacyjni,
- uprawnieni do zachowku,
- wierzyciele zmarłego spadkodawcy (np. bank),
- wierzyciele spadkobierców,
- wierzyciele zapisobierców,
- osoby, które kupiły udział w spadku lub spadek,
- współwłaściciele nieruchomości jeśli jeden ze współwłaścicieli zmarł,
- wspólnik w spółce, jeśli zmarł jeden ze wspólników.
Przykład: Twój dłużnik zmarł. Nie jesteś pewien kto jest spadkobiercą. Możesz złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku jako wierzyciel spadkodawcy.
W jakim celu składa się taki wniosek?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku nie jest obowiązkowy, lecz w praktyce często konieczny. Bez formalnego potwierdzenia, kto jest spadkobiercą trudno sprzedać lub podzielić majątek, uregulować długi zmarłego, wypłacić pieniądze z konta zmarłego spadkodawcy.
Wniosek można złożyć w dowolnym momencie, ponieważ nie ma żadnego konkretnego terminu na jego złożenie.
Z doświadczenia wiem jednak, że im szybciej tym lepiej, gdyż można wtedy łatwiej załatwić formalności i uporządkować sprawy po zmarłym.
Jak złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek składa się do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca pobytu zmarłego. Do wniosku trzeba dołączyć:
- akt zgonu spadkodawcy,
- testament (jeśli istnieje),
- odpisy aktów urodzenia/małżeństwa,
- dane wszystkich potencjalnych spadkobierców.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku to pierwszy krok do uporządkowania spraw po śmierci bliskiej osoby.
Czy zawsze trzeba iść do sądu?
Nie.
Masz dwie możliwości:
- sąd – złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku,
- notariusz – może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia. Z takiej możliwości mogą skorzystać spadkobiercy zmarłego. Kiedy? Co do zasady, jeśli wszyscy spadkobiercy są zgodni i są w stanie wszyscy razem stawić się u notariusza. Wówczas jest to szybka i prosta opcja.
Masz wątpliwości, czy możesz złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Nie wiesz jak wygląda postępowanie i co musisz przygotować? Skontaktuj się ze mną. Wyjaśnię Ci krok po kroku, jakie masz możliwości i jak mogę Ci pomóc.